Z kart historii: 143 lata gry pod dachem i z przepisami

To już 143 lata jak hokej na lodzie ma swoje przepisy. Pierwszy mecz rozegrany w hali i z jasno ustalonymi regułami gry miał miejsce 3 marca 1875 roku.

3 marca 1875 roku w Victoria Skating Rink w Montrealu odbył się pierwszy mecz hokeja na lodzie zorganizowany w oparciu o zbiór przepisów zaproponowanych przez grupę studentów Uniwersytetu McGill. W meczu wzięli udział członkowie klubu łyżwiarskiego Victoria oraz studenci.

Ostatnia ćwiartka XIX wieku była okresem dużego rozwoju organizacji społecznych, wtedy też doszło do standaryzacji wielu dyscyplin sportowych. Ogromne zasługi dla ustalenia pierwszych przepisów hokejowych miał James G. A. Creighton, który został studentem wydziału prawa Uniwersytetu McGill. Był również członkiem klubu łyżwiarskiego Victoria i sędzią łyżwiarstwa figurowego.

W pierwszym na świecie meczu hokeja na lodzie pod dachem naprzeciwko siebie stanęły dwa dziewięcioosobowe zespoły, z których jeden dowodzony był przez Creightona. Mecz składał się z dwóch połów. Victoria Skating Rink mieściła się w Montrealu, w części graniczącej z ulicami - Drummond, de Maisonneuve i Dorchester (obecnie o nazwie Boulevard René Levesque). Wydarzenie było promowane w lokalnym czasopiśmie „The Gazette”, które zamieściło stosowną zapowiedź spotkania, a także relację z niego.

Zapowiedź prasowa z dnia 3 marca 1875 „The Gazette”:

„Victoria Rink – Na lodowisku Victoriaodbędzie się dziś wieczorem mecz hokejowy pomiędzy dwiema dziewięcioosobowymi drużynami wybranymi spośród członków klubu.Można się spodziewać dobrej zabawy, ponieważ niektórzy gracze są uważani za specjalistówod tej gry. Zdarzały się obawy, wyrażane przez kibiców, że łatwo o obrażenia,kiedy z placu gry wyleci z dużą prędkością piłka, którą używa się podczasmeczu. Dlatego też zamiast niej pojawi się płaski drewniany dysk, cozapobiegnie wszelkim niebezpieczeństwom i nie pozwoli na to by oderwał się odlodowej tafli. Widzowie wpuszczani będą po okazaniu biletów wstępu.”

Relacja pomeczowa z dnia 4 marca 1875 „The Gazette”:

„HOKEJ – Wczoraj wieczorem liczniezgromadzona publiczność, mogła zobaczyć na lodowisku nowatorską dyscyplinęłyżwiarską. Gra w hokeja, choć bardzo modna w Nowej Anglii i innych częściachStanów Zjednoczonych, nie jest tutaj szerzej znana, co spowodowało, że ten meczbył oczekiwany z wielkim zainteresowaniem. Hokej rozgrywa się zwykle piłką, alewczoraj, aby nie doszło do wypadku, użyty został płaski drewniany dysk, ślizgającysię po lodzie, nie wznoszący się, a tym samym bezpieczny dla kibiców. Gra jest wjednym aspekcie podobna do lacrosse, bowiem dysk musi znaleźć się pomiędzydwoma słupkami oddalonymi od siebie o około osiem stóp w taki sam sposób jakgumowa piłka w lacrosse, ale hokej najbardziej podobny jest do starej wiejskiejgry shinty. We wczorajszym meczu wzięło udział osiemnastu zawodników, podziewięciu w każdej z drużyn. Byli to panowie: Torrance (kapitan), Meagher,Potter, Goff, Barnston, Gardner, Griffin, Jarvis i Whiting – w jednym zespoleoraz: Creighton (kapitan), Campbell, Campbell, Esdaile, Joseph, Henshaw,Chapman, Powell i Clouston – w drugim. Mecz był interesujący i dobrze zorganizowany,gracze z nieskrywaną radością i ekscytacją jeździli po lodzie, zgrabnieporuszając się na łyżwach i omijając się wzajemnie, tak by nie doszło dozderzenia. Pomimo znakomitej gry zespołu kapitana Torrance'a, ekipa Creightona miaławyraźnie swój dzień, wygrywając każdą z dwóch części meczu. Pojedynek zakończyłsię około wpół do dziesiątej, a publiczność rozeszła się do domów wyraźniezadowolona z wieczornej rozrywki.”

W jednej z ekip znaleźli się: pełniący funkcję kapitana Charles E. Torrance, Daniel Meagher, Thomas J. Potter, Edwin H. Gough, William M.S. Barnston, George W. Gardner, W.O. Griffin, Francis Jarvis i nieznany bliżej zawodnik o nazwisku Whiting. Drugi zespół stworzyli: kapitan James G.A. Creighton, Robert Esdaile, Henry Joseph, Frederick C. Henshaw, William B. Chapman, Robert H.W. Powell, Edward S. Clouston oraz bracia Lorne i George Campbell. Sprzęt sprowadzony został na ten mecz z Nowej Szkocji. Były to kije firmy Mic-mac i łyżwy marki Starr.

Zorganizowanie meczu hokejowego w hali, gdzie wymiary tafli były znacznie mniejsze niż pod gołym niebem, wprowadziły istotną zmianę, ograniczającą liczbę graczy do dziewięciu zawodników w drużynie. Do tej pory, kiedy grano na zamarzniętych stawach lub rzekach, często zawodników trzeba było liczyć w dziesiątkach w czasie jednego meczu. Reguła dziewięciu graczy w zespole została zredukowana w latach 80-tych XIX wieku, przy okazji rozgrywania Zimowego Turnieju Karnawałowego w Montrealu.

Kluczową innowacją było wprowadzenie kwadratowego, drewnianego dysku (krążka), który oferował graczom o wiele większą kontrolę niż piłka od lacrosse, którą grano do tej pory. Ta zmiana podyktowana była również zbyt dużą liczbą urazów, którym ulegali widzowie. Oprócz ścisłego określenia liczbowego składu drużyn, Creighton wprowadził również do gry bramkarzy, sędziego oraz czas rozgrywania meczu, który wynosił 60 minut oraz rejestrację (zapisywanie) wyniku. W 1877 roku powstał pierwszy zorganizowany zespół, McGill University Hockey Club, a w 1886 pierwsza krajowa federacja, Kanadyjskie Stowarzyszenie Amatorskiego Hokeja na Lodzie.